راهنمای جامع قیر، بخش بیست و چهارم- روش‌های دیگر طبقه‌بندی قیر

Share

روش‌های دیگر طبقه‌بندی قیر

مواد تشکیل‌دهنده قیر را می‌توان بر اساس قطبیت آن‌ها به چند گروه طبقه‌بندی کرد. این روش با استفاده از تکنیک کروماتوگرافی تبادل یونی (IEC) صورت می‌گیرد (Branthaver و همکاران، 1993). کروماتوگرافی تبادل یونی روشی مؤثر برای جداسازی و اندازه‌گیری یون‌هاست. سازوکار آن بارداری نمونه بر مبنای برهم‌کنش یونی است. در این روش، بین فاز متحرک که معمولاً به‌صورت محلول بوده و حاوی نمونه‌هایی است که دارای اجزاء قابل یونیزه می‌باشد و فاز ساکن که باردار است، تبادل یونی به‌صورت تعادلی و برگشت‌پذیر انجام می‌شود.

با استفاده از این روش می‌توان قیر را به پنج جزء تشکیل‌دهنده اسید قوی، اسید ضعیف، باز قوی، باز ضعیف و جزء خنثی تقسیم‌بندی کرد. آنالیز ساختاری این اجزاء تشکیل‌دهنده با استفاده از آنالیز عنصری و طیف‌سنجی تبدیل فوریه مادون‌قرمز انجام‌شده درحالی‌که وزن مولکولی این اجزاء با استفاده از اسمومتری فشار بخار تعیین می‌شود.

طیف‌سنجی تبدیل فوریه مادون‌قرمز بر اساس جذب تابش و بررسی جهش‌های ارتعاشی و مولکول‌ها و یون‌های چنداتمی صورت می‌گیرد. این‌یک روش مؤثر برای تعیین ساختار و اندازه‌گیری گونه‌های شیمیایی است. طیف‌سنجی تبدیل فوریه مادون‌قرمز عمدتاً برای شناسایی ترکیبات آلی به کار می‌رود. در این پژوهش مشخصات و نحوه توزیع گروه‌های تشکیل‌دهنده و اجزاء آن به همراه رئولوژی خاص هر بخش تشکیل‌دهنده نمونه قیر موردبررسی قرار گرفت.

مشخص‌شده که کروماتوگرافی تبادل یونی (IEC) به متغیرهای آزمایشگاهی حساس بوده و بازیابی نمونه در آن هرگز کامل نیست (به‌طور مثال برخی از مواد برای همیشه در ستون‌ها جذب‌شده و باقی می‌مانند). هنگام آنالیز نمونه قیر پیر شده، مقدار نمونه جذب‌شده بر روی رزین‌ها بیش‌تر از مقدار مشاهده‌شده برای قیر تازه است.

تفکیک اجزاء تشکیل‌دهنده قیر بر مبنای حجم هیدرودینامیکی با استفاده از کروماتوگرافی اندازه (SEC) انجام‌گرفته است (Branthver و همکاران، 1993). کروماتوگرافی اندازه نوعی کروماتوگرافی مایعی است که در آن جداسازی‌ها صرفاً بر اساس اندازه مواد صورت می‌گیرد. تفکیک قیر به اجزاء سازنده با استفاده از این روش بر مبنای اندازه مولکولی و یا اندازه مولکول‌های مرتبط باهم است.

بازیابی نمونه درروش کروماتوگرافی اندازه (SEC) نسبت به روش کروماتوگرافی تبادل یونی (IEC) بیش‌تر است. ویسکوزیته و رئولوژی اجزاء تفکیک‌شده موردمطالعه قرارگرفته است. جالب است بدانید بخش‌هایی حاوی سولفوکسیدها و کتون ها بوده که محصولات اکسیداسیون هستند و در اجزاء با وزن مولکولی پایین حضور دارند.


برای مشاهده ادامه مطلب برروی لینک زیر کلیک کنید:


برای مشاهده اولین مطلب درباره این موضوع برروی لینک زیر کلیک کنید:

راهنمای جامع قیر، بخش بیست و یکم-آنالیز عنصری قیر

Share

راهنمای جامع قیر، بخش بیست و یکم-آنالیز عنصری قیر

به‌طورکلی قیر از مولکول‌های هیدروکربن، برخی انواع هتروسیکلیک ها و گروه‌های عاملی شامل اتم‌های سولفور، نیتروژن و اکسیژن تشکیل‌شده است (Romberg و همکاران 1959، Traxler و Coombs، 1936). قیر هم‌چنین حاوی مقدار کمی از فلزات مانند نیکل، وانادیوم، آهن، کلسیم و منیزیم بوده که به شکل نمک‌های فلزی، اکسیدها و یا ساختارهای پورفیرین می‌باشد.

پورفیرین ها ترکیبات آلی پیچیده‌ای هستند که به‌طور طبیعی تشکیل می‌شوند. واژه پورفیرین از کلمه یونانی به معنی بنفش گرفته‌شده است. به‌طور مثال هموگلوبین موجود در خون و کلروفیل یافت شده در گیاهان سبز نمونه‌هایی از پورفیرین های پیوند خورده با اتم‌های فلزی هستند. پورفیرین ها حاوی چهار اتم نیتروژن بوده که هرکدام از آن‌ها توانایی پیوند با یک اتم فلز برای تشکیل یک متالوپورفیرین را دارند.

آنالیز عنصری قیر تولیدشده از انواع نفت خام نشان داد که اغلب قیرها حاوی عناصر زیر است:

  • ·       82-88 درصد کربن
  • ·       8-11 درصد هیدروژن
  • ·       0-1/5 درصد اکسیژن
  • ·       0-6 درصد سولفور
  • ·       0-1 درصد نیتروژن

از سال 1930 میلادی مشخص‌شده است که قیر حاوی متالوپورفیرین (بر اساس کارهای تحلیلی صورت گرفته و شناسایی آهن و وانادیوم در آن) بوده و درنتیجه به ارتباط بین گیاهان دریایی کلروفیل دار و پیدایش نفت پی برده شد. خاکستر نفت سیاه آنالیز شده توسط دستگاه طیف‌سنجی حضور عناصر فلزی زیر را نشان می‌دهد (1981، Crump):

  • آلومینیوم          سرب          سدیم
  • باریوم              منیزیم        استرانسیوم
  • کلسیم             منگنز         تانتال
  • کروم              مولیبدن        قلع
  • مس               نیکل            اورانیوم
  • گالیوم            پتاسیم         وانادیوم
  • آهن               سیلیکون       روی
  • لانتانیم          نقره             زیرکونیوم

این عناصر به‌طور عمده در اجزاء سنگین‌تر و یا غیرقابل فرار نفت، احتمالاً به شکل کلوئیدی، به‌صورت نمک (مانند کربوکسیلیک اسید)، ترکیبات فلزات واسطه و ترکیبات پورفیرین یافت می‌شوند. آنالیز قیر تولیدشده از منابع مختلف در جدول شماره 4-1 ارائه‌شده است.


جدول 4-1    آنالیز عنصری قیر

فلزات غالبی که در اکثر منابع نفت خام یافت می‌شوند شامل سدیم (بیشتر به‌صورت سدیم کلراید)، وانادیوم، آهن، نیکل و کروم است. وانادیوم و نیکل تا حد زیادی به‌صورت ساختارهای پورفیرین می‌باشند. قیر و نفت سیاه محصولات مرتبط باهم بوده و Goodrich حدس می‌زد که عناصری مشابه با نفت سیاه در قیر وجود خواهد داشت (Goodrich و همکاران 1986).

قیر بسته به منشأ نفت خامی که از آن تولیدشده و اصلاح شیمیایی انجام‌گرفته بر روی آن در طول فرآیند تولید، دارای ترکیبات مختلف بوده و عملکرد متفاوت نیز خواهد داشت. ترکیب‌بندی شیمایی قیر بسیار پیچیده است؛ بنابراین، آنالیز کامل از قیر (در صورت امکان‌پذیر بودن) بسیار سخت خواهد بود و تعداد زیادی داده تولید کرده که ارتباط آن‌ها با خصوصیات رئولوژیکی غیرممکن خواهد بود. علاوه براین مجموع داده‌های به‌دست‌آمده برای یک نوع خاص قیر بوده و برای تمامی قیرها یکسان نخواهد بود.

عموماً قیر به دو گروه شیمیایی گسترده شامل آسفالتن ها و مالتن ها تقسیم‌بندی می‌شود. مالتن ها را می‌توان به سه زیرگروه اشباع‌ها، آروماتیک‌ها و رزین‌ها تقسیم‌بندی کرد. این طبقه‌بندی ارتباط بین رئولوژی قیر و ترکیب‌بندی شیمیایی آن را ممکن خواهد کرد.

روش استخراج حلال به علت سریع بودن یک روش جذاب می‌باشد (1953، Traxler و Schweger)؛ اما جدایش به‌دست‌آمده معمولاً نسبت به داده‌های به‌دست‌آمده از کروماتوگرافی ضعیف‌تر است. به همین ترتیب، روش جذب ساده (1916، Marcusson) به‌اندازه کروماتوگرافی ستونی مؤثر نیست.

در سال 1987 کنگره ایالات‌متحده آمریکا اجازه داد که برنامه تحقیقاتی بزرگراه‌های استراتژیک (SHRP)، که یک طرح پژوهشی 5 ساله بوده، برای توسعه و ارزیابی روش‌ها و فناوری‌ها برای مقابله با تخریب بزرگراه‌ها به‌منظور ارتقاء عملکرد، دوام، ایمنی و بهره‌وری آن‌ها اجرا شود. یکی از بخش‌های این پروژه تحقیقاتی مطالعه شیمی قیر و روش‌های نوین تفکیک مواد تشکیل‌دهنده بر اساس ماهیت گروه‌های عاملی و وزن مولکولی آن‌ها بود.


برای مشاهده ادامه مطلب برروی لینک زیر کلیک کنید:


برای مشاهده اولین مطلب درباره این موضوع برروی لینک زیر کلیک کنید:

راهنمای جامع قیر، بخش هجدهم- پاک کردن قیر از روی سوختگی

Share

راهنمای جامع قیر، بخش هجدهم- پاک کردن قیر از روی سوختگی

برای پاک کردن قیر از روی سوختگی روش‌های مختلفی توصیه می‌شود:

از کندن لایه قیر از روی پوست اجتناب کرده و با گاز استریل حاوی وازلین و یا کرم آنتی‌بیوتیک بر پایه پارافین مانند Flammaxine آن را پوشش دهید. چنین اقدام درمانی باعث نرم‌تر شدن قیر شده و این امکان را می‌دهد که پس از چند روز از روی پوست برداشته شود.

از سوی دیگر، روغن‌زیتون را می‌توان به مدت چند ساعت بر روی لایه قیر قرارداد تا این لایه نرم‌تر شود. پس‌ازآن قیر را می‌توان به‌آرامی توسط یک گاز استریل از روی محل سوختگی پاک کرد. از روغن نارگیل، کره، روغن بچه و روغن کانولا نیز می‌توانید برای پاک کردن قیر استفاده کنید.

توجه داشته باشید که استفاده از مواد شیمیایی برای از بین بردن لکه قیر موجب جذب این مواد توسط پوست شده و برای سلامتی خطرناک می‌باشد. هرگز از موادی همچون الکل، استون، اتر، گازوئیل، نفت و آلدئیدها برای پاک کردن قیر از روی پوست استفاده نکنید. پانسمان باید هر چهار ساعت تعویض گردد. پس از 24 ساعت، هر مقدار قیر باقیمانده را می‌توان پاک کرد، سوختگی را ضدعفونی و تحت درمان قرارداد.

سوختگی به همراه اثر تورنیکه

هنگامی‌که قیر به طول کامل یک اندام را محاصره می‌کند، پس از سرد شدن و سخت شدن، این قیر باعث ایجاد اثر تورنیکه و به‌تبع آن تورم اندام سوخته شده می‌شود. در صورت بروز این اتفاق، قیر باید هرچه سریع‌تر نرم شده و یا برای جلوگیری از انسداد شریان‌های خونی با استفاده از یخ سرد و سپس تکه‌تکه شود.

سوختگی چشم

در این‌گونه موارد نباید هیچ‌گونه تلاشی برای برداشتن قیر از روی چشم توسط پرسنل غیرمجاز صورت گیرد. مصدوم را باید به‌سرعت به بیمارستان رساند تا برای تشخیص و درمان مناسب تحت نظر یک‌ چشم پزشک قرار گیرد.


برای مشاهده ادامه مطلب برروی لینک زیر کلیک کنید:


برای مشاهده اولین مطلب درباره این موضوع برروی لینک زیر کلیک کنید:

راهنمای جامع قیر، بخش پانزدهم-انتشار بخار

Share

راهنمای جامع قیر، بخش پانزدهم-انتشار بخار

قیر مخلوط پیچیده‌ای از هیدروکربن‌ها است که نقطه‌جوش مشخصی ندارد. دلیل این امر این است که نقطه‌جوش اجزاء تشکیل‌دهنده آن در یک محدوده گسترده قرار دارند. انتشار قابل‌مشاهده و یا به‌طور ساده دود کردن آن در دمای تقریبی 150 درجه سانتی‌گراد آغاز می‌شود. مقدار این انتشار برای هر 12-10 درجه سانتی‌گراد افزایش دما، تقریباً دو برابر می‌شود. این دود به‌طور عمده از هیدروکربن‌ها (Brandt & De Groot 1996) و مقدار اندکی هیدروژن سولفید تشکیل‌شده است.

این دود قیر همچنین حاوی مقدار کم ترکیبات آروماتیک‌های چند حلقه‌ای (PACs)، مخصوصاً هیدروکربن‌های آروماتیک چند حلقه‌ای (PAHs) می‌باشد. این مواد شیمیایی شامل تعدادی حلقه‌های بنزن بوده که باهم تشکیل یک گروه را می‌دهند. برخی از این‌ها با سه تا هفت (معمولاً چهار تا شش) حلقه ذوب‌شده به‌عنوان یک عامل مشکوک به سرطان‌زا بودن، شناسایی‌شده‌اند.

بااین‌حال، غلظت این مواد سرطان‌زا در قیر به‌شدت اندک است (CONCAWE, 1992). اغلب PAHs های این گروه توسط سازمان حفاظت از محیط‌زیست ایالات‌متحده آمریکا در سال 2008 به‌صورت نام و شماره CAS دسته‌بندی‌شده‌اند که به‌صورت زیر می‌باشد:

Benzo [a]anthracene, 56-55-3

Benzo [a]phenanthrene (chrysene), 218-01-9

Benzo [a]pyrene, 50-32-8

Benzo [b]fluoranthene, 205-99-2

Benzo [j]fluoranthene, 205-82-3

Benzo [k]fluoranthene, 207-08-9

Benzo [j,k]fluorene (fluoranthene), 206-44-0

Benzo [r,s,t]pentaphene, 189-55-9

Dibenz [a,h]acridine, 226-36-8

Dibenz [a,j]acridine, 224-42-0

Dibenzo [a,h]anthracene, 53-70-3

Dibenzo [a,e]fluoranthene, 5385-75-1

Dibenzo [a,e]pyrene, 192-65-4

Dibenzo [a,h]pyrene, 189-64-0

Dibenzo [a,l]pyrene, 191-30-0

7H-dibenzo[c,g]carbazole, 194-59-2

7,12-dimethylbenz[a]anthracene, 57-97-6

Indeno [1,2,3-cd]pyrene, 193-39-5

3-methylcholanthrene, 56-49-5

5-methylchrysene, 3697-24-3

1-nitropyrene, 5522-43-0

متداول‌ترین راه ورود PAHs ها به بدن تنفس هوای آلوده است. PAHs ها در هنگام تنفس وارد ریه‌ها می‌شوند. در هنگام انتشار PAHs ها، اگر شما در محیطی نزدیک به منبع آلودگی باشید، به‌احتمال‌زیاد آن را استشمام خواهید کرد. همچنین اگر در این مواقع شما مشغول غذا خوردن و یا نوشیدن مایعات نیز باشید، احتمال ورود PAHs ها به بدنتان وجود دارد.

علاوه بر این‌ها، تماس پوست با خاک‌آلوده به PAHs ها و یا فرآورده‌هایی همچون روغن‌های سنگین، قطران زغال‌سنگ، قیر مورداستفاده در عایق‌کاری پشت‌بام و کرئوزوت، احتمال ورود این مواد به بدن وجود دارد. کرئوزوت مایه چربی است که از تقطیر قطران زغال‌سنگ به دست می‌آید و برای محافظت و جلوگیری از رسیدن نم به چوب استفاده می‌شود. PAHs ها در بدن بافت چربی را مورد هدف قرار داده و گسترش می‌یابند. اندام‌های هدف شامل کلیه‌ها و کبد هستند. این مواد طی چند روز از طریق ادرار و مدفوع از بدن خارج می‌شوند.

در معرض PAHs ها بودن در طولانی‌مدت برای سلامتی زیان‌آور خواهد بود. در سال 2013 بررسی جامعی در این زمینه انجام و مشخص شد که احتمال ابتلا به سرطان در هنگام استشمام بخارهای برخاسته از قیر کاملاً اکسیده نسبت به قیر Stright run و قیر جامد بالاتر است (IARC,2013). مونوگراف IARC مشخص کرد که شواهد اندکی برای سرطان‌زا بودن قیر و انتشار آن در طول مشاغل مرتبط با عایق‌کاری پشت‌بام و آسفالت ماستیک وجود دارد. درحالی‌که شواهد کافی در حیوانات آزمایشگاهی برای اثبات سرطان‌زا بودن بخارهای برخاسته از قیر اکسیده مشاهده‌شده است. بر همین مبنا آن‌ها قیرها را در سه دسته زیر تقسیم‌بندی کردند:

  • مواجهه شغلی با قیر اکسیدشده و انتشار آن در طول استفاده از آن برای عایق‌کاری پشت‌بام احتمالاً برای انسان سرطان‌زا است (گروه 2A).
  • مواجهه شغلی با قیر جامد و انتشار آن در طول کار با آسفالت ماستیک قابلیت سرطان‌زا بودن برای انسان را دارد (گروه 2B).
  • مواجهه شغلی با قیر Stright run و انتشار آن در طول روسازی با آسفالت قابلیت سرطان‌زا بودن برای انسان را دارد (گروه 2B).

ازاین‌رو، برخلاف مونوگراف قبلی که در سال 1985 منتشرشده بود (IARC,1985) که در آن قیر اکسیده در طبقه قابلیت سرطان‌زا بودن (گروه 2B) قرار داشت به طبقه احتمال سرطان‌زا بودن (گروه 2A) منتقل شد.


برای مشاهده ادامه مطلب برروی لینک زیر کلیک کنید:


برای مشاهده اولین مطلب درباره این موضوع برروی لینک زیر کلیک کنید: