قیر مادهای سیاهرنگ و گاهی قهوهایرنگ است که از مولکولهای سنگین تشکیلشده و در دمای محیط معمولاً بهصورت جامد و یا نیمه جامد دیده میشود. قیر دارای خاصیت چسبندگی عالی و مقاومت زیاد در برابر نفوذ آب است و به همین دلیل بهعنوان عایق در صنعت ساختمان بسیار مورداستفاده قرار میگیرد. بهعلاوه قیر در صنعت راهسازی بهعنوان عامل چسبندگی آسفالت کاربرهای فراوانی دارد و حتی در بعضی از کشورها قیر را بانام آسفالت میشناسند.
بهطورکلی قیرها را به دو دسته تقسیم میکنند:
-
قیر طبیعی چیست؟
قیر طبیعی همانطور که از نامش پیداست نوعی از قیر است که بهصورت طبیعی به وجود آمده است. این نوع قیرها بدون نیاز به تقطیر قابلاستفاده میباشند. بهعبارتدیگر، قیر طبیعی از نفت خام منشأ میگیرد ولی اجزای سبک نفت خام بهصورت طبیعی و بهمرورزمان تبخیر شده و فرآیند پلیمریزاسیون و اکسید شدن هم بهمرورزمان انجامشده است. قیر طبیعی از نظر خواص و ترکیب بسیار متنوع است.
بهتر است بدانید قیر طبیعی بهتنهایی در طبیعت یافت نمیشود و بهصورت مخلوط با مواد معدنی دیگر وجود دارد که به آن آسفالت گفته میشود. قیر طبیعی را میتوان بهوسیله استخراج از مخلوط آسفالت به دست آورد. خالصترین آسفالت طبیعی گیل سونایت نام دارد که این آسفالت خود محتوی بیش از 90 درصد قیر است. سه نوع آسفالت طبیعی داریم: آسفالت صخرهای، آسفالت دریاچهای و مواد آسفالتید یا همان گیل سونایت.
-
قیر پالایشی چیست؟
قیر پالایشی با استفاده از فرآیند تقطیر به دست میآید؛ مانند قیر حاصل از زغالسنگ و مواد نفتی.
قیر حاصل از زغالسنگ نوعی قیر است که با استفاده از تقطیر قطران زغالسنگ به دست میآید. این نوع قیر دارای چسبندگی خوبی است و بهعنوان عایق برای لولههای زیرزمینی استفاده میشود.
قیر حاصل از نفت خام خود به سه دسته به شرح زیر تقسیم میشود:
قیر نرم، قیر جامد و قیر مایع.
قیر نرم به روش پالایش مستقیم به دست میآید و قیر جامد همان قیر دمیده است و قیر مایع نوعی مخلوط قیر است.
تار چیست؟
تار(Tar) یک کلمه عمومی است که برای نام گذاری مایع بدست آمده از فرآیند تبدیل مواد آلی طبیعی مانند زغال سنگ یا چوب به کربن و یا در فرآیند تقطیر مواد آلی طبیعی در عدم حضور هوا بدست می آید. معمولا ماده ای که برای تهیه تار استفاده شده است به عنوان یک پیش وند همراه با تار استفاده می شود مانند: Crude coal tar, Crude wood tar و غیره.